Mới đây, lệnh cấm sử dụng hóa chất PFAS trong bao bì thực phẩm đã thu hút sự chú ý lớn từ cộng đồng sản xuất và người tiêu dùng. Quyết định này đánh dấu một bước quan trọng trong hành trình chuyển đổi sang bao bì an toàn và bền vững, đặt ra thách thức mới cho ngành công nghiệp này. Cùng BMP Group tìm hiểu sâu hơn về hóa chất PFAS là gì? cũng như nó có tác động gì đến sức khỏe và môi trường nhé.
Hóa chất PFAS là gì?
Nghiên cứu của Đại học Toronto, Đại học Indiana và Đại học Notre Dame đã phát hiện sự hiện diện của hóa chất gây hại PFAS, trong bao bì thực phẩm (như giấy chống thấm nước và dầu mỡ trong bao bì thức ăn nhanh). Khi thải bỏ bao bì, PFAS có thể thải vào môi trường mà không bị phân hủy.
Hóa chất PFAS là viết tắt của các chất perfluoroalkyl và polyfluoroalkyl, là một nhóm hơn 9000 chất hóa học có chứa các liên kết carbon và fluor, một nhóm các hóa chất tổng hợp được sử dụng trong nhiều sản phẩm, bao gồm bao bì thực phẩm. PFAS có đặc tính chống thấm nước, chống dầu mỡ và chống bám bẩn, giúp các sản phẩm có độ bền cao và dễ dàng vệ sinh.
Hóa chất này có trong thực phẩm được chế biến bằng các thiết bị sử dụng PFAS hoặc thực phẩm được trồng trong vùng đất hoặc nước bị nhiễm PFAS, các sản phẩm gia dụng (vải không thấm nước, các sản phẩm không dính, hộp bánh, thuốc chống vết bẩn…). Ngoài ra còn có ở các cơ sở sản xuất hoặc các ngành công nghiệp như mạ crôm, sản xuất điện tử hoặc phục hồi dầu có sử dụng PFAS.
Tuy nhiên, PFAS cũng có thể gây hại cho sức khỏe con người và môi trường. PFAS có thể xâm nhập vào cơ thể con người qua đường ăn uống, hít thở hoặc tiếp xúc da. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng PFAS có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm ung thư, rối loạn tuyến giáp, tổn thương gan, giảm khả năng sinh sản,… PFAS cũng có thể gây ô nhiễm môi trường, làm suy giảm chất lượng nước và đất.
Tác hại của PFAS đối với sức khỏe và môi trường
Cho đến nay, hàng nghìn chất đã được xác định và chúng được sử dụng rộng rãi trong xã hội – bao gồm quần áo, giày dép, bao bì thực phẩm, mỹ phẩm, chất tẩy rửa và bọt chữa cháy. Điểm chung của tất cả PFAS là chúng không bị phân hủy trong môi trường. Hầu như tất cả mọi người đều có PFAS trong cơ thể và PFAS xảy ra ở mọi nơi trong môi trường. PFAS có thể gây hại cho sức khỏe con người theo nhiều cách, bao gồm:
- Ung thư: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng PFAS có thể làm tăng nguy cơ mắc một số loại ung thư, bao gồm ung thư vú, ung thư tuyến giáp, ung thư thận và ung thư máu.
- Rối loạn tuyến giáp: PFAS có thể làm suy giảm chức năng tuyến giáp, dẫn đến các vấn đề như suy giáp, béo phì và tăng cholesterol.
- Tổn thương gan: PFAS có thể gây viêm và tổn thương gan, dẫn đến các vấn đề như xơ gan và suy gan.
- Giảm khả năng sinh sản: PFAS có thể làm giảm khả năng sinh sản ở cả nam và nữ, bao gồm giảm số lượng tinh trùng, chất lượng trứng và khả năng thụ thai.
- Các vấn đề tim mạch: PFAS có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, bao gồm cao huyết áp, cholesterol cao và bệnh tim mạch.
- Các vấn đề về hệ miễn dịch: PFAS có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, dẫn đến dễ mắc bệnh hơn.
- Các vấn đề về hệ thần kinh: PFAS có thể gây tổn thương hệ thần kinh, dẫn đến các vấn đề như giảm trí nhớ, mất trí nhớ và bệnh Alzheimer.
Đối với môi trường, PFAS có thể gây ô nhiễm môi trường, làm suy giảm chất lượng nước và đất. PFAS có thể tồn tại trong môi trường trong thời gian dài và có thể tích tụ trong cơ thể động vật và con người. Chúng có thể được tìm thấy trong đất, nước và không khí. Khi thực phẩm được trồng, chăn nuôi hoặc thu hoạch ở các khu vực có ô nhiễm PFAS, PFAS có thể xâm nhập vào thực phẩm thông qua quá trình hấp thụ hoặc ăn uống.
Hóa chất PFAS có trong bao bì thực phẩm như thế nào?
Hóa chất PFAS có thể được tìm thấy trong nhiều loại bao bì thực phẩm, bao gồm: bao bì màng nhôm, bao bì nhựa PET, bao bì giấy tráng phủ, bao bì túi đựng thực phẩm, bao bì hộp đựng thực phẩm,… Ngoài ra, hóa chất PFAS được sử dụng trong bao bì thực phẩm dưới dạng các chất phụ gia, chẳng hạn như: Fluorotelomers, Perfluoroalkyl substances (PFAS), Polyfluoroalkyl substances (PFAS).
PFAS có thể được thêm vào bao bì thực phẩm theo nhiều cách, bao gồm:
- Trộn trực tiếp PFAS vào vật liệu bao bì
- Phun PFAS lên bề mặt bao bì
- Sử dụng PFAS trong lớp phủ hoặc sơn phủ bao bì
Hóa chất này có thể xâm nhập vào thực phẩm qua quá trình tiếp xúc trực tiếp với bao bì thực phẩm. Khi thực phẩm được đựng trong bao bì chứa PFAS, PFAS có thể hòa tan vào thực phẩm hoặc dính vào bề mặt thực phẩm.
Nguy cơ tiềm ẩn trong bao bì
Theo Giáo sư Miriam Diamond, chuyên gia Khoa học Trái đất – Môi trường tại Đại học Toronto, các tập đoàn thường chọn giấy gói và chén bát giấy có thể phân hủy để thay thế sản phẩm nhựa sử dụng một lần. Tuy nhiên, những sản phẩm này có thể gây hại cho sức khỏe và môi trường bằng cách dẫn đến việc tiếp xúc với PFAS, do hóa chất này đã được thêm vào dưới dạng chất chống thấm nước và dầu mỡ.
Đặc biệt, 6:2 FTOH (rượu fluorotelomer 6:2), hợp chất có nhiều trong PFAS, cũng được phát hiện ở những bao bì trên. Các PFAS được phát hiện trong hầu hết túi đựng thức ăn nhanh ở Canada thu gom trong thử nghiệm có thể biến đổi thành hợp chất 6:2 FTOH, làm tăng khả năng người tiêu dùng tiếp xúc với hóa chất độc hại này. Trên thực tế, nồng độ PFAS được phát hiện đã giảm đến 85% sau khi túi giấy được sử dụng để bảo quản sản phẩm trong vòng 2 năm, trái ngược với tuyên bố PFAS không phân rã và thoát ra khỏi sản phẩm. “Hóa chất vĩnh cửu” này giải phóng từ bao bì thực phẩm vào không khí trong nhà, lại thêm điều kiện để con người tiếp xúc, gây hại cho sức khỏe.
Hóa chất tồn lưu trong túi giấy đựng thức ăn nhanh
Trên Tạp chí Environmental Science and Technology Letters, các nghiên cứu cho thấy túi đựng thức ăn là nguyên nhân khiến con người tiếp xúc nhiều hơn với PFAS. Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng lượng flo – một chỉ số của PFAS – trong chén giấy cao hơn từ 3 – 10 lần so với túi đựng bánh rán, bánh ngọt. Các hóa chất 6:2 FTOH liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, nhưng người Mỹ vẫn tiếp xúc với chúng qua các hộp bánh pizza, hộp đựng thức ăn mang đi chống thấm dầu mỡ, giấy gói thức ăn nhanh… Để ngăn chặn tình trạng này, 11 tiểu bang của Mỹ đã cấm sử dụng PFAS trong các loại túi đựng thực phẩm và 2 chuỗi nhà hàng cũng hứa hẹn loại bỏ PFAS khỏi hoạt động của họ vào năm 2025. Các nhà nghiên cứu khuyến nghị cần thắt chặt quy định cấm dùng PFAS trong túi đựng thực phẩm và khuyến khích sử dụng loại túi này làm từ sợi không chứa PFAS.
PFAS là một nhóm phức hợp gồm khoảng 9.000 hóa chất được sản xuất, một vài trong số đó đã được nghiên cứu về độc tính của chúng. Một PFAS được biết là độc là 6:2 FTOH (rượu fluorotelomer 6:2), hợp chất có nhiều nhất được phát hiện trong các mẫu này. Các PFAS khác được tìm thấy trong tất cả các bao bì thức ăn nhanh, được thử nghiệm có thể biến đổi thành hợp chất này, do đó làm tăng khả năng tiếp xúc của người tiêu dùng với PFAS. Ngoài ra, việc giải phóng PFAS từ bao bì thực phẩm vào không khí tạo ra một nguy cơ khác cho con người tiếp xúc với các hóa chất này.
Lệnh cấm PFAS trong bao bì thực phẩm ở các quốc gia trên thế giới
Trước mức độ nguy hại của hóa chất PFAS, trong một tuyên bố chung, 5 quốc gia gồm Đức, Hà Lan, Đan Mạch, Thụy Điển, Na Uy cho biết đã và đang hợp tác soạn thảo đề xuất trên. Các nước này nhấn mạnh, nếu được thông qua, đây sẽ là “một trong những lệnh cấm lớn nhất đối với các loại hóa chất tại châu Âu”. Họ nói thêm rằng lệnh cấm PFAS sẽ làm giảm lượng PFAS trong môi trường trong thời gian dài, đồng thời sẽ tạo ra các sản phẩm và quy trình an toàn hơn cho con người.
Được biết, bắt đầu từ năm 2020, Đan Mạch sẽ là quốc gia đầu tiên cấm sử dụng hóa chất PFAS trong sản xuất bao bì thực phẩm. PFAS, đôi khi còn được gọi là “hóa chất vĩnh cửu”, có liên quan đến bệnh ung thư, tăng cholesterol, giảm khả năng sinh sản… Nhiều quốc gia khác cũng đang xem xét hoặc đã ban hành lệnh cấm PFAS, bao gồm Mỹ, Canada, Liên minh Châu Âu, Trung Quốc, Nhật Bản,…
Các Cơ quan Hóa chất châu Âu (ECHA), 2 ủy ban khoa học gồm Ủy ban Đánh giá rủi ro (RAC) và Ủy ban Phân tích Kinh tế – Xã hội (SEAC) sẽ xem xét liệu đề xuất này có phù hợp với quy định sâu rộng của EU đối với các hóa chất có tên gọi REACH hay không sau khi thực hiện một đánh giá khoa học và tham vấn ngành công nghiệp hóa chất.
Việc cấm PFAS trong bao bì thực phẩm sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ tiếp xúc với PFAS của con người. Lệnh cấm này cũng sẽ khuyến khích các nhà sản xuất bao bì thực phẩm tìm kiếm các vật liệu thay thế PFAS an toàn hơn cho sức khỏe và môi trường.
Nhận thức được những tác hại của PFAS đối với sức khỏe con người và môi trường, BMP Group đã sớm chuyển sang sử dụng các vật liệu thay thế PFAS trong sản xuất bao bì thực phẩm. Các sản phẩm bao bì của BMP Group được làm từ các vật liệu tự nhiên, an toàn cho sức khỏe và thân thiện với môi trường gồm: bao bì giấy, bao bì màng ghép phức hợp,… Với những nỗ lực không ngừng nghỉ, BMP Group đã trở thành một trong những doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực bao bì thực phẩm thân thiện với môi trường tại Việt Nam. BMP Group cam kết mang đến cho khách hàng những sản phẩm bao bì chất lượng cao, an toàn cho sức khỏe và thân thiện với môi trường. Hãy liên hệ với chúng tôi qua các thông tin sau:
- Địa chỉ email: cdd.bmp@bmppack.com
- Hotline: (028)66.756.588
